کد مطلب:38793 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:21

گنجینه پرسمان » اهل بيت

براي برقراري عدالت، خشونت لازم است، ولي فكر ميكنم تساهل و تسامح نيز لازم باشد; لطفاً بگوييد رعايت تساهل تا چه حدي مجاز است؟

در اجراي قانون، براي برقراري عدالت، خشونت ناپسند نيست، بلكه بايد گفت خشونت نيست. اين كه به مجرمي كه حريم جامعه را شكسته، با سستي و سهل انگاري برخورد شود، نه تنها رحمت نيست، بلكه ظلم به افراد جامعه است.

نكته مهمي كه بايد توجه داشت، اين است كه در دين مبين اسلام، براي اثبات جرم و حدّ، سختگيري شده است و حتي با كوچكترين شبههاي، حد از انسان ساقط ميشود. فرهنگ جامعه، بايد به سمت و سويي حركت كند كه مجرم نشان دادن ديگران، به محض مشاهده كوچكترين چيزي، حذف شود و اساس تعامل اجتماعي، حسن ظن و خوش بيني باشد; حتي دستور اسلام به قضات محاكم اين است كه حدّ، با شبهه از بين ميرود;(درؤ الحدود با شبهات (ميزان الحكمه، ج 2، ص 306).) پيامبر گرامي اسلامميفرمايد: ادفعوا الحدود عن عباد اللّه ما وجدتم له مدفعا;(همان، ص 305.)

اگر راه و محملي يافتيد، حد را از بندگان خدا دفع نماييد.

اين جا، جاي آسانگيري است، جرم انگاري بايد محدود بوده و برخورد با ديگران با ديد خوش بينانه باشد. زماني كه امكان تبرئه وجود دارد، كنكاش و سختگيري لازم نيست.

با همة اين احوال، اگر حدّي ثابت شد و جرمي، با راههاي قانوني به اثبات رسيد، بعد از ثابت شدن جاي سستي و كوتاهي نيست و بايد حد و قانون الهي اجرا شود، تا جامعه به رشد و تعالي برسد. حفاظت از حرمت جامعه و حريم قانون، نكتهاي است كه به هيچ وجه نبايد مغفول بماند.

صلاح و سعادت يك جامعه، در گرو اجراي قانون است; پيامبر اكرمميفرمايد: كسي به سعادت نميرسد، مگر با اجراي حدود و به شقاوت مبتلا نميگردد، مگر با سهل انگاري و تضييع حدود. (همان، ص 307)

اجراي قانون به هيچ وجه و تحت هيچ شرايطي; نبايد تعطيل شود و تحت الشعاع مسائل ديگري قرار گيرد.

در سيرة رسول اكرمآمده است: زني از قوم با موقعيتي، دزدي كرده بود، بعد از اثبات جرم، پيامبر6 امر فرمود قانون الهي، در حق او جاري شود، برخي گفتند: يا رسول اللّهفلاني داراي قبيله با نفوذي است، در اجراي حد تأملي بفرماييد، فرمود: علّت هلاكت بني اسرائيل اين بود كه بر ضعيفان، قانون را اجرا ميكردند، و نسبت به اشراف تعلّل ميورزيدند; آن گاه حد را بر آن زن جاري نمود.(همان.)

لذا، آسانگيري در اثبات جرم است كه حتي مولا عليدر برخي موارد راه تبرئه را به متّهم ميآموخت، امّا آن گاه كه وقوع جرمي ثابت شد، جاي دقت و پيگيري است، نه سهل انگاري و سستي. دقت در اجراي حدود و قانون، براي تعالي و رشد جامعه، بسيار مؤثر است، تا آن جا كه پيامبر اكرمفرمود: اقامة حد من حدود اللّه خير من مطر اربعين ليله في بلاد اللّه;((همان، ص 306).) اجراي يك حد، بهتر از باران چهل روزه است.

پس نتيجه ميگيريم كه دقت در اجراي حد و جلوگيري از تضييع آن، خشونت نيست.

در پايان، تذكر اين نكته لازم است كه تساهل و تسامح مطرح شده در ادبيات كنوني جامعه، كه به معناي كوتاه آمدن و معامله و مصالحه كردن است، به هيچ وجه پسنديده نيست، نه در بخش اوّل كه اثبات جرم است (يعني در اثبات جرم، آسانگيري با معامله كردن فرق ميكند) و نه در بخش دوّم كه اجراي حد است; لذا تساهل و تسامح، مطلوب نيست، بلكه آن چه كه مطلوب است، سهلگيري است. اسلام، دين سهل و آسان است، نه دين تساهل و معامله و ساخت و پاخت.